Een vrachtwagen met aanhanger in Nederland mag maximaal 18,75 meter lang zijn volgens de standaard regelgeving. Voor speciale voertuigcombinaties zoals Langere en Zwaardere Vrachtautocombinaties (LZV’s), ook wel ecocombi’s genoemd, geldt een maximale lengte van 25,25 meter. Deze lengtevoorschriften zijn vastgelegd in de Regeling Voertuigen en worden gehandhaafd door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en politie. Als vrachtwagenchauffeur is het essentieel om deze regels te kennen om boetes te voorkomen en veilig deel te nemen aan het verkeer.
Maximaal toegestane lengte van vrachtwagens met aanhanger in Nederland
In Nederland zijn de maximale afmetingen van vrachtvoertuigen duidelijk vastgelegd in de Regeling Voertuigen, die voortvloeit uit de Wegenverkeerswet. Voor een standaard vrachtwagen met aanhanger (bakwagen met aanhangwagen) geldt een maximale toegestane lengte van 18,75 meter. Deze combinaties zien we dagelijks op de Nederlandse wegen en vormen de ruggengraat van ons goederentransport.
Voor Langere en Zwaardere Vrachtautocombinaties (LZV’s), ook bekend als ecocombi’s, geldt een maximale lengte van 25,25 meter. Deze voertuigen mogen alleen rijden met een speciale vergunning en op aangewezen routes. Het doel van deze langere combinaties is om het transport efficiënter te maken en de CO2-uitstoot per vervoerde ton te verminderen. Daarnaast bestaan er speciale transportcombinaties voor bijvoorbeeld windmolendelen of prefab constructies, waarvoor ontheffingen nodig zijn via de RDW en Rijkswaterstaat.
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de politie zijn verantwoordelijk voor het handhaven van deze regels. Zij voeren regelmatig controles uit op belangrijke transportroutes en bij bedrijventerreinen. Als chauffeur is het essentieel om de juiste rijbewijscategorie te hebben voor het besturen van deze combinaties – voor een vrachtwagen met aanhanger is een CE-rijbewijs vereist. Bij Van Buuren kun je je CE-rijbewijs halen met professionele begeleiding van ervaren instructeurs.
Verschillende soorten vrachtwagencombinaties en hun toegestane afmetingen
In Nederland kennen we diverse typen vrachtwagencombinaties, elk met specifieke maximale afmetingen. De bakwagen met aanhanger is een veelvoorkomende combinatie waarbij een vrachtwagen met laadruimte (bakwagen) een aanhangwagen trekt. Deze combinatie mag maximaal 18,75 meter lang zijn, 2,55 meter breed (2,60 meter voor koelwagens) en 4 meter hoog. Het maximale totaalgewicht voor deze combinatie is 50.000 kg, mits het voertuig aan alle technische eisen voldoet.
De trekker-oplegger combinatie bestaat uit een motorvoertuig (trekker) en een oplegger die deels op de trekker rust. Deze mag ook maximaal 16,50 meter lang zijn en heeft dezelfde beperkingen voor breedte en hoogte als de bakwagen met aanhanger. Specifiek voor de oplegger geldt een maximale afstand van 12 meter tussen de kingpin en de achterzijde. De maximale aslasten verschillen per astype: voor een enkele as is dit 10.000 kg, voor een tandemas varieert dit tussen 11.500 en 20.000 kg, afhankelijk van de asafstand.
LZV’s of ecocombi’s zijn samengestelde voertuigen die bestaan uit meerdere delen, zoals een trekker met twee opleggers of een bakwagen met dolly en oplegger. Deze mogen maximaal 25,25 meter lang zijn en hebben een maximaal toegestaan gewicht van 60.000 kg. Voor deze voertuigen gelden aanvullende technische eisen zoals camera’s voor dode hoeken, zijafscherming en een geavanceerd remsysteem om de veiligheid te waarborgen ondanks de grotere lengte.
Wat zijn de gevolgen van het overschrijden van de maximale lengte?
Het overschrijden van de maximale toegestane lengte voor een vrachtwagen met aanhanger kan serieuze consequenties hebben. Ten eerste riskeer je een forse boete die kan oplopen tot enkele duizenden euro’s, afhankelijk van de mate van overschrijding. Bij herhaalde overtredingen kunnen de boetes verder oplopen. De handhaving gebeurt door diverse instanties: de politie voert controles uit tijdens reguliere verkeerssurveillance, terwijl de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) gerichte controles uitvoert bij transportbedrijven en op belangrijke transportroutes.
Naast boetes kan het rijden met een te lange combinatie ook gevolgen hebben voor je verzekering. Bij een ongeval waarbij blijkt dat de maximale lengte is overschreden, kan de verzekeraar besluiten niet of slechts gedeeltelijk uit te keren omdat je niet aan de wettelijke eisen voldeed. Dit kan leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid voor de chauffeur en het transportbedrijf, met mogelijk hoge schadeclaims tot gevolg. Bovendien kan de RDW administratieve sancties opleggen, zoals het tijdelijk intrekken van vergunningen.
De handhaving wordt steeds effectiever door het gebruik van slimme camera’s langs de weg die automatisch voertuigafmetingen kunnen meten en registreren. Deze gegevens worden gekoppeld aan kentekens, waardoor controle op afstand mogelijk is. Voor chauffeurs is het dus van groot belang om altijd de juiste ontheffingen en vergunningen bij zich te hebben en zich te houden aan de voorgeschreven routes en afmetingen.
Ontheffingen aanvragen voor uitzonderlijk transport
Voor transport dat de standaard maximale afmetingen overschrijdt, is een ontheffing noodzakelijk. Deze ontheffingen moeten worden aangevraagd bij de RDW, die fungeert als loket voor alle wegbeheerders in Nederland. De aanvraagprocedure start online via het Digitaal Loket van de RDW. Afhankelijk van de route en de afmetingen van het transport kan de RDW zelf beslissen of moeten de betrokken wegbeheerders (gemeenten, provincies of Rijkswaterstaat) goedkeuring geven.
Bij de aanvraag moet je gedetailleerde informatie verstrekken over het voertuig, de lading, de geplande route en de precieze afmetingen. De kosten voor een ontheffing variëren van ongeveer €60 voor een kortlopende ontheffing tot enkele honderden euro’s voor een langlopende ontheffing. De verwerkingstijd bedraagt normaal gesproken 3 tot 15 werkdagen, afhankelijk van de complexiteit en of er meerdere wegbeheerders bij betrokken zijn. Voor spoedeisende gevallen bestaat een versnelde procedure tegen een hoger tarief.
Naast de ontheffing moet je bij uitzonderlijk transport vaak aan aanvullende voorwaarden voldoen. Zo kan het verplicht zijn om te rijden met speciale markering of verlichting, begeleidingsvoertuigen in te zetten, of alleen tijdens bepaalde tijdstippen te rijden (bijvoorbeeld niet tijdens de spits of ’s nachts). Voor chauffeurs die regelmatig met uitzonderlijk transport rijden, is specifieke training aan te raden om alle procedures en veiligheidseisen goed te kennen. Meer informatie over hoe je als chauffeur veilig met grote voertuigcombinaties kunt rijden, leer je tijdens de CE-rijopleiding.
Europese regelgeving: hoe verschillen de regels per land?
Hoewel er Europese richtlijnen bestaan voor de afmetingen van vrachtvoertuigen, zijn er toch verschillen tussen de regelgeving in Nederland en die in omringende landen. In België geldt bijvoorbeeld ook een maximale lengte van 18,75 meter voor een vrachtwagen met aanhanger, maar heeft men andere regelgeving voor LZV’s. In Duitsland is de standaard maximale lengte eveneens 18,75 meter, maar zijn de regels voor ontheffingen strenger en is het gebruik van LZV’s beperkter toegestaan dan in Nederland.
Frankrijk hanteert strengere regels en staat in sommige regio’s geen voertuigen toe die langer zijn dan 16,5 meter. Daarnaast heeft elk land zijn eigen procedures voor het aanvragen van ontheffingen, eigen boetesystemen en specifieke routes waarop bepaalde voertuigcombinaties mogen rijden. Dit maakt internationaal transport complex voor chauffeurs en transportplanners, die de regelgeving van elk land goed moeten kennen.
De Europese Unie werkt aan verdere harmonisatie van de regels voor zwaar transport, maar voorlopig blijven de nationale verschillen bestaan. Voor chauffeurs die internationaal rijden is het daarom essentieel om zich goed voor te bereiden en voor elk land de juiste ontheffingen aan te vragen. Handige hulpmiddelen zijn digitale apps en platforms die actuele informatie bieden over de regelgeving per land en die helpen bij het plannen van routes die voldoen aan alle lokale eisen.
Tips voor chauffeurs: veilig rijden met lange voertuigcombinaties
Het besturen van een vrachtwagen met aanhanger vereist specifieke vaardigheden en alertheid. Bij het nemen van bochten moet je rekening houden met de langere draaicirkel en de uitzwaai van de achterzijde. Plan je route zorgvuldig om smalle straten en scherpe bochten te vermijden waar mogelijk. Gebruik bij het achteruitrijden altijd een collega als begeleider of maak gebruik van camera’s om de dode hoeken te elimineren. Neem voldoende tijd en ruimte voor manoeuvres en forceer niets.
In binnensteden en op smalle wegen vormen lange voertuigcombinaties een extra uitdaging. Wees je bewust van overhangende delen van je voertuig en let op obstakels zoals verkeersborden, bomen en geparkeerde auto’s. Goede routeplanning is essentieel: gebruik navigatiesystemen die specifiek zijn ontworpen voor vrachtwagens en die rekening houden met hoogte-, breedte- en lengtebeperkingen. Vertrek op tijd om haast te voorkomen, wat een belangrijke oorzaak is van ongevallen.
Voor chauffeurs van LZV’s gelden aanvullende tips: houd extra afstand tot voorliggers omdat de remweg langer is, pas je rijstijl aan bij verschillende beladingsgraden en wees extra voorzichtig bij zijwind vanwege het grotere windvangend oppervlak. Volg regelmatig opfriscursussen om je rijvaardigheid op peil te houden en om op de hoogte te blijven van nieuwe technieken en regelgeving. Bij Van Buuren Opleidingen leren we je niet alleen hoe je moet rijden met een vrachtwagen met aanhanger, maar ook hoe je dit op een veilige en verantwoorde manier doet.
Rijbewijs en vakbekwaamheidseisen voor het besturen van lange voertuigcombinaties
Om een vrachtwagen met aanhanger te mogen besturen, heb je minimaal een CE-rijbewijs nodig. Dit rijbewijs geeft je de bevoegdheid om met voertuigcombinaties te rijden waarvan het trekkende voertuig valt onder categorie C (vrachtwagen) en de aanhanger zwaarder is dan 750 kg. Voor beroepschauffeurs is naast het rijbewijs ook de Code 95 verplicht, een bewijs van vakbekwaamheid dat elke vijf jaar moet worden verlengd door het volgen van nascholing.
De opleiding voor het CE-rijbewijs omvat praktijklessen waarin je leert manoeuvreren met lange voertuigcombinaties, correct aankoppelen van aanhangers, ladingzekering en veilig rijgedrag. Tijdens het praktijkexamen, dat 85 minuten duurt, word je beoordeeld op deze vaardigheden in verschillende verkeerssituaties. Gedegen voorbereiding is cruciaal, aangezien het besturen van deze grote voertuigen veel verantwoordelijkheid met zich meebrengt.
Voor chauffeurs die willen blijven groeien in hun vak, zijn er diverse specialisatiecursussen beschikbaar, zoals training voor het rijden met LZV’s, ADR-certificering voor het vervoer van gevaarlijke stoffen, of cursussen voor specifieke ladingtypen. Deze vervolgopleidingen verhogen niet alleen je waarde op de arbeidsmarkt, maar dragen ook bij aan de veiligheid op de weg. Bij Van Buuren bieden we verschillende opleidingsmogelijkheden voor zowel startende als ervaren chauffeurs die hun kennis willen uitbreiden.